این مقاله تلاش دارد با بررسی شرایط و ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهای اسلامی، موقعیت کلی این کشورها را در مرزبندی شمال- جنوب مشخص سازد. مقاله برای این منظور طیف متنوعی از معیارهای توسعه ای را برای تشریح وضعیت توسعه ای بلوک کشورهای اسلامی به کارمی گیرد و آستانه های مشخصی را برای ترسیم مرزبندی شمال و جنوب مدنظرقرارمی دهد. این معیارها، امکان انجام مقایسه های منظم و منطقی در داخل بلوک کش...

پرسش اصلی مقاله حاضر این است که: آیا کشورهای اسلامی قادرند به عنوان موجودیت اسلامی واحد تحت عنوان دولت بزرگ اسلامی خود را مطرح کنند؟ فرضیه­ای که به روش توصیفی – تحلیلی در پاسخ سؤال مذکور آورده­ایم به این شرح است: برای ایجاد دولت بزرگ اسلامی، در عین حفظ استقلال کشورهای اسلامی و به رسمیت شناختن واحدهای کشور ـ ملت، نیازمند دگردیسی عظیم و مطلق در فضای معنایی و شناختی کشورهای اسلامی هستیم.

سرگذشت خدمات مسلمانان به جغرافیا، بخشی از آن تجدید حیات فکری است که طلوع تمدن اسلامی را مشخص می‏کند. رشد وگسترش این تمدن با نمایان شدن روح تازه علمی که به نحوی چشمگیر خِرد را بر قدرت چیره کرد پیوند نزدیک داشت. بطوریکه تا قرن نهم هجری ـ قمری(قرن پانزدهم میلادی)، علم جغرافیا و جغرافیدانان در جهان اسلام بر تمامی دنیا تأثیرگذار بود. در شرایط کنونی جهان اسلام، و با هدف تهیه داده‏های کاربردی جغرافیا د...

انرژی از جمله کالاهای استراتژیک و اساسی در توسعه کشورها به ویژه کشورهای جهان اسلام به حساب می آید و به عامل ثروت و قدرت تبدیل شده است. با این وصف، از انرژی به عنوان مؤلفه ای تأثیرگذار در جایگاه کشورها در سلسله مراتب بین المللی یاد می شود. کشورهای جهان اسلام به دنبال دستیابی آسان، بی وقفه و بی خطر به انرژی برای تضمین توسعه خود در دنیای وابستگی متقابل هستند؛ بنابراین، امنیت انرژی در نظام بین المل...

دین اسلام مختص مکان، قوم، نژاد خاصی نیست؛ بلکه، آن دین جهان­شمولی است که این ویژگی را دارد که فراتر از زمان و مکان به حرکت درآید. در قرآن، با آیاتی روبه رو می شویم که بر شکست ناپذیری اسلام تاکید کرده و نوید غلبه بر سایر ادیان را می دهد. طبق بررسی انجام شده، منظور از غلبه در این آیات، نه تنها غلبه منطقی، بلکه غلبه همه جانبه و عملی اسلام، بر همه ادیان است. از این رو، زمانی فرا خواهد رسید که اسلام...

بررسی های اندیشه اسلامی با رویکرد تمدنی را باید عالی ترین سطح طرح اسلام با گرایش عقلانی، عمل گرا، کارامد و عینیت ساز به شمار آورد. به باور مالک بن نبی بحران های اصلی جهان اسلام و بلکه بشریت از جنس تمدنی است و راه برون رفت از این بحران ها و عقب ماندگی ها در عرصه نظر و عمل جز بازسازی نگره ها و عینیت های تمدنی در جهان اسلام نیست. تحلیل نگره های ابن نبی این حقیقت را روشن می سازد که الگوی تمدنی نه ت...